معیارهای ارزیابی از روز کارگر ٩١

همیشه تحریکات جنبش کارگری ایران در روز کارگر یکی از عوامل ارزیابی کلی نقاط و قوت و ضعف جنبش کارگری بوده است. معیارهای ارزیابی اما یکسان نبوده و با توجه اوضاع سیاسی و موقعیتی که جنبش کارگری در آن قرار دارد، تغییر می کند. این ارزیابی از دو زاویه مطرح است: یک، مبارزه کارگران برای اجرای حکم جهانی جنبش کارگری برای برگزاری آزاد مراسم روز کارگر و دو، تاثیر مراسمهای روز کارگر در تقویت مبارزه عمومی جنبش کارگری علیه رژیمهای حاکم. بنابراین قبل از هر نوع ارزیابی از مراسم روز کارگر باید معیارهای آنرا مشخص کرد و دلایل تعیین آن معیارهای مشخص را توضیح داد.  ۱ – برگزاری آزاد مراسم روز کارگر. در ایران پس از کشتار سال ۶۰، جنبش کارگری برای برگزاری مراسم آزاد خود باید در سه عرصه مبارزه می کرد. یک، مقابله با برگزاری مراسم روز کارگر توسط رژیم و شوراهای اسلامی و دو، مبارزه برای برگزاری مراسم روز کارگر مستقل از دولت و شوراهای اسلامی و سوم، که بسیار با اهمیت و گسترده بود مبارزه برای گنجاندن روز جهانی کارگر و تعطیلی آن در قانون کار بود. در اولین پیش نویس قانون اسلامی کار که مطابق نظر منتظری و توسط وزارت کار که وزیرش احمد توکلی، نماینده فعلی مجلس، در باب اجاره نوشته شده بود،(۱) روز کارگر و بالطبع تعطیلی آن برسمیت شناخته نشده بود.

در دهه شصت که شرکت کارگران در مراسم روز کارگر رژیم اجباری بود، تمرکز فعالیت فعالین جنبش کارگری بر تحریم این مراسم دولتی بود، بشکل عدم شرکت و یا فرار در مسیر رفتن به محل مراسم. همچنین تلاش برای برگزاری مراسم مستفل روز کارگر که اساسا مخفیانه و محدود بود و بیشتر در چهارچوب زنده نگه داشتن برگزاری مراسم روز کارگر قرار داشت تا حرکتی برای بروز بیرونی مراسم روز کارگر. در این دوران معیار اصلی در موفقیت فعالین جنبش کارگری تحریم گسترده مراسم دولتی بود چرا که هم نشانه هایی از ریختن توهمات عمومی کارگران نسبت به رژیم را در بر داشت و هم گستردگی عادی شدن مخالفت علنی و یا ضمنی با مراسم دولتی. در این سالها گستردگی برگزاری مراسم روز کارگر در جمع ها و محافل کوچک و به بشکل مخفیانه در ارزیابی از مراسم در رده دوم قرار داشت. با اعتراضات وسیع کارگران به پیش نویس اول قانون اسلامی کار که در کارخانجات بزرگ اساسا بشکل دعوت از مقامات رژیم به مجمع عمومی و بیان اعتراضشان بود و در کارگاههای کوچک که اکثریت عددی کارگران بودند بشکل امضای تومار، پیش نویس اول قانون کار اسلامی خیلی سریع پس گرفته شد.

در پیش نویس های بعدی قانون کار، روز کارگر برسمیت شناخته شد اما اینکه تعطیل و با پرداخت حقوق کامل باشد و غیره هنوز به مبارزه کارگران نیاز داشت. بدین ترتیب مبارزه برای تکمیل کردن حق کارگران برای روز کارگر در قانون کار به بخشی از مبارزه عمومی برای تحمیل قانون کاری که بیشترین حقوق کارگران را برسمیت شناسد، تبدیل شد. در مبارزه برای تحریم گسترده مراسم دولتی، کارگران موفق شدند. گستردگی تحریم مراسم اجباری دولتی بحدی شد که سران رژیم اسلامی آنرا برای خود زیانبار دانستند و متوفقش کردند. مراسم اجباری روز کارگر عملا لغو و پخش بعضا مستقیم آن از تلویزیون قطع شد. رژیم اسلامی خود را از جلو صحنه کنار کشید و برگزاری مراسم مورد نظر خود را به عهده تشکل های وابسته و دست ساز خود، شوراهای اسلامی، واگذار کرد تا مخالفت مستقیم و وسیع کارگران از رژیم اسلامی متوجه شوراهای اسلامی شود. با عقب نشینی رژیم اسلامی به برگزاری مراسم مستقل روز کارگر که تا قبل از آن اساسا در محافل و جمع های محدود، مخفیانه و خارج کارخانجات بود، جمع آوری مخفیانه پول و خرید و پخش شیرینی در کارخانجات بشکل محدود اضافه شد و بمرور و مطابق با تشخیص فعالین کارگری هر کارخانه و محل کار شکل علنی بخود گرفت و تبدیل به معیاری برای ارزیابی از روز کارگر شد.(۲) هم تحریم مراسم شوراهای اسلامی وسیع شد و هم جمع آوری علنی پول، خرید و پخش شیرینی بمناسبت روز کارگر در مقابل چشمان از حدقه در آمده مزدوران شوراهای اسلامی در کارخانجات، چرا که در نظر کارگران نه تحریم مراسم شوراهای اسلامی و نه برگزاری مراسم آلترناتیو روز کارگر با پخش شیرینی در کارخانجات هزینه مخالفت مستقیم با مراسم رژیم را نداشت.

از دهه ۸۰ و بویژه پس از روز کارگر سال ۸۳ در سقز که به دستگیری ۷ نفر (محمود صالحی، جلال حسینی، محمد عبدی پور، محسن حکیمی، اسماعیل خودکام، برهان دیوانگر و هادی تنومند) از فعالین کارگری منجر شد، مبارزه کارگران برای برگزاری مراسم آزاد روز کارگر وارد دوران جدیدی شد. اکنون چند سال است که جنبش کارگری ایران در تحریم مراسم دولتی شوراهای اسلامی روز کارگر به یک موفقیت بزرگ دست یافته است. در ده هشتاد فعالین جنبش کارگری با برنامه ریزی های حساب شده ابتدا در مراسم روز کارگر شوراهای اسلامی با دادن شعارهای رادیکال و تشویق کارگران به جدایی از صف تظاهرات دولتی و ادامه تظاهرات مستقل و با شعارهایی که مطالبات آنها را بیان می کرد کوشیدند در مراسم روز کارگر شوراهای اسلامی به اصطلاح “اخلال” کنند. بمرور کوشش برای بدست گرفتن مراسم روز کارگر شوراهای اسلامی آغاز شد و بطور مشخص فعالین جنبش کارگری توانستند با اتکا به نارضایتی شدید کارگران از شوراهای اسلامی، دستمزد کم، قراردادهای  موقت و سفید امضا و غیره مراسم روز کارگر شوراهای اسلامی را بدست بگیرند که دو نمونه مهم آن در استادیوم امجدیه و استادیوم سرپوشیده دوازده هزار نفری آزادی بود. وزارت اطلاعات که شاهد ناتوانی شوراهای اسلامی در کنترل تظاهراتها بود دیگر به آنها اجازه تظاهرات در خیابان نداد. ابتدا بجای خیابان در سالن های سرپوشیده کوچک با ظرفیت چند صد نفر اجازه یافتند مراسم برگزار کنند و برای اینکه بتوانند مراسمشان را کاملا کنترل کنند، برای عواملشان و افرادی که به آنها اطمینان داشتند کارت دعوت درست کردند تا از ورود فعالین جنبش کارگری که “مهمانان نا خوانده” محسوب می شدند، جلوگیری کنند. در حالیکه شوراهای اسلامی در پایتخت اسلام مراسم نیمه علنی نیمه مخفی برگزار می کردند و برای مراقبت از جلسه خود چندین نگهبان در مقابل در کاشته بودند، فعالین جنبش کارگری در تلاش بودند تا مراسم روز کارگر را در دل شهرها برگزار کنند.   اکنون جنبش کارگری ایران به یکی از اهدافش که تحریم مراسم دولتی و شوراهای اسلامی در روز کارگر بود، رسیده است چرا که رژیم اسلامی که از هر تجمع کارگری  وحشت دارد، امسال به شوراهای اسلامی حتی اجازه برگزاری مراسم بشکل محدود را نیز نداد. اکنون دولت و شوراهای اسلامی از ترس اینکه مراسمشان توسط کارگران تسخیر شود، مراسمی برگزار نمی کنند که کارگران آنرا تحریم کنند. مادام که چنین است گستردگی تحریم مراسم دولتی شوراهای اسلامی و کوشش برای تبدیل آن به مراسمی علیه رژیم و برگزار کنندگانش معیاری برای ارزیابی از تحرکات جنبش کارگری و فعالینش در روز کارگر نیست.

۲ – مراسم مستقل روز کارگر. کارگران فعلا توانسته اند عملا مانع برگزاری مراسم روز کارگر توسط دولت و شوراهای اسلامی شوند. با توجه به روند فرسایش قدرت رژیم اسلامی در داخل و خارج کشور میرود تا نیروی فعالین جنبش کارگری اساسا بر یافتن راههای مناسب و متنوع برای برگزاری مراسم مستقل روز کارگر متمرکز شود تا بتواند بیشترین کارگران را در بر بگیرد و همچنین بتواند به جنبش کارگری برای دستیابی به اهداف عمومی اش که رهبری مبارزات مردم علیه رژیم اسلامی است، کمک کند. اینها معیار ارزیابی از فعالیت های جنبش کارگری در روز کارگر ۹۱ است. اولی در راستای اجرای حکم جهانی جنبش کارگری برای روز کارگر است و دومی از شرایط مشخص سیاسی و اقتصادی و اجتماعی که طبقه کارگر ایران در آن قرار دارد و مبارزه اش علیه نظام سرمایه داری و رژیم حاکم ناشی میشود. باید نقاط ضعف و قدرت هر دو مورد بررسی کرد، کم و کاستی آنرا شناخت و برای رفعش تلاش کرد.

ادامه دارد...

—

زیر نویس

۱- مطابق موازین اسلامی در باب اجاره، کارگران بدون هیچ حقوق و محدودیتی و بمعنای واقعی کلمه به کارفرما اجاره داده می شدند! رجوع کنید به رضا مقدم، “علیه کار ارزان، مبارزه کارگران علیه قانون کار”، سایت اتحاد سوسیالیستی کارگری.

 ۲ – در کردستان که یک مبارزه نظامی توده ای علیه رژیم اسلامی جریان داشت و اختناق نظامی حاکم بود در سالهای ۶۵، ۶۶ و ۶۷ سه مراسم بزرگ روز کارگر برگزار شد. پس از برگزاری مراسم روز کارگر ۶۷ که سخنرانش جمال چراغ ویسی بود مزدوران اطلاعات و سپاه  بسیاری از فعالین کارگران را دستگیر و شکنجه  و زندانی کردند و زنده یاد جمال چراغ ویسی را کشتند.

رضا مقدم

به نقل از به پیش! شماره ۷۴، دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۱، ۱۸ ژوئن ۲۰۱۲