ملاله یوسف زی کیست و چرا ترور شد!

ملاله یوسف‌زَی دختر نوجوانی است که در دفاع از حق آموزش توسط طالبان مورد هدف گلوله قرار گرفت. او فعال حقوق بشر و حقوق کودکان و عضو کمپین تحصیل دختران اهل پاکستان است که در اکتبر ۲۰۱۲ توسط گروه طالبان و در راه بازگشت از مدرسه ترور نافرجام شد.

 وقتی ملاله یوسف زی در فوریه 2009، در حالیکه 11 سال داشت، تحت نام مستعار گل ماکی شروع به بلاگ نویسی علیه طالبان کرد، نمی دانست که نوشته اش برای او شهرت بین المللی کسب می کند و او را به الگویی برای سایر دختران پاکستانی تبدیل می کند. 
بلاگ نویسی او در سایت بی بی سی اردو خطرناک بود، و او تنها پس از یک هفته زمانیکه خانواده اش از سوات گریختند، مجبور به توقف این کار شد. اما این ریسک جواب داد و سازمان هلندی حقوق کودکان، با نامزد کردن او در اواخر ماه اکتبر برای جایزه بین المللی صلح کودکان، شجاعت و رهبری او را به رسمیت شناخت.

ملاله که اکنون در کلاس هشتم در یک مدرسه خصوصی در مینگوره سوات درس می خواند، گفت: «وقتی از این نامزدی آگاهی پیدا کردم، بسیار هیجان زده شدم. ... من می خواهم در آینده برای کشورم و نیز ملت پشتون افتخار کسب کنم.»

این جایزه در نهایت به دختر 17 ساله و معلول اهل آفریقای جنوبی، مایکلا مایکرافت، رسید، اما نخست وزیر یوسف رضا گیلانی در روز 24 نوامبر جایزه ملی صلح پاکستان را به ملاله اعطا کرد و بدین ترتیب او نخستین کودکی شد که با این نشان افتخار مورد تجلیل قرار می گیرد. گیلانی همچنین به کابینه دستور داد که این جایزه را هر سال به کودکان شایسته اعطا کنند.

گیلانی همچنین اعطای یک جایزه نقدی 500,000 روپیه ای (5,700 دلاری) به ملاله را اعلام کرد. امیر حیدر هوتی، وزیر اعلی خیبر پختون خوا، هم مبلغ مشابهی را برای او در نظر گرفت.

هوتی گفت: «دولت خیبر پختون خوا شجاعت ملاله در مبارزه علیه تروریسم را مورد تمجید قرار می دهد.»
بلندپروازی های سیاسی

ملاله که اکنون 14 ساله است، قصد دارد پس از تکمیل تحصیلات عالیه، نقشی فعال در سیاست پاکستان ایفا کند. او هم اکنون سفری را بعنوان سخنگوی برگزیده انجمن کودکان، یک فروم سازماندهی شده از سوی یونیسف و سازمان غیردولتی بنیاد کهپال کر، آغاز کرده است.

وی گفت: «من می خواهم یک سیاستمدار صادق، ملتزم و کوشا شوم زیرا کشور ما به شدت به اینگونه رهبران سیاسی نیاز دارد.» ملاله گفت که جوایزی نظیر جایزه ای که او از دولت دریافت کرده است، دختران بیشتری را تشویق خواهد کرد تا در جامعه نقش آفرینی کنند. وی گفت: «زمانی که طالبان در قدرت بودند، صحبت کردن آسان نبود، اما من تصمیم گرفتم برای حقوق دختران، بلندتر صحبت کنم.»

دلاور جان، خبرنگاری که بخش مالاکند را پوشش می دهد، گفت: «این صدای کوچک در زمانیکه صداهای قویتر ترجیح دادند ساکت بمانند، انتخاب کرد تا علیه بربریت سخن بگوید.»

البته از آنجاییکه او اکنون یک چهره عمومی و یک الگو برای جوانان است، بسیاری نگران امنیت او در سوات هستند؛ جاییکه ستیزه جویان دوباره در حال سر بر آوردن می باشند.

طالبان در طی دو سال حکمرانی همراه با ارعاب و تروریسم خود در سوات، بیش از 400 مدرسه را بمب گذاری کردند، حضور دختران در کلاس های درس را ممنوع کردند و زنان را برای جرایم جزئی در ملاء عام شلاق می زدند. آنها همچنین آموزگاران را از آموزش به دختران در سوات و سایر بخش های استان مالاکند منع کردند.

تمجید حقوق کودکان از ملاله

تارنمای حقوق کودکان گفت: «ملاله یک دختر ... شجاع اهل پاکستان است که برای حق تحصیل، بویژه برای دختران، مبارزه می کند. تحصیل در دورانی که دره سوات، محل زندگی او (از 2003-2009)، به شدت طالبانیزه شده بود، ممنوع بود.»

این تارنما ادامه داد: «وقتی طالبان تحصیل دختران را ممنوع کردند، وی صدای خود را از طریق رسانه های ملی و بین المللی بالا برد. او یک شمایل الهام بخش برای حقوق کودکان - و به ویژه حقوق دختران - در زمینه تحصیل شد. همه این ها در حالی رخ داد که او تنها 11 سال داشت. او در خطرناکترین دوره حکمرانی طالبان یک بلاگ برای بی بی سی اردو نوشت و برای حضور در دو فیلم مستند متعلق به نیویورک تایمز داوطلب شد.»

ملاله نامزد جایزه صلح کودکان، به همراه چهار نامزد دیگر با شکست دادن 93 رقیب از 42 کشور، فینالیست شدند.

تعهد ملاله به تحصیل

میان افتخار حسین، وزیر اطلاع رسانی خیبر پختون خوا، گفت: «نام ملاله در تاریخ پشتون، سمبل فداکاری است. او دختر شجاعی است که در زمان سکوت نویسندگان برجسته، علیه تروریست ها مطلب نوشت. باشد که ما دختران بسیار بیشتری مانند ملاله داشته باشیم.»

ملاله در فوریه سال 2009 زمانی که طالبان رفتن دختران به مدرسه در سوات و سایر بخش های مالاکند را ممنوع کردند، حتی نوجوان هم نبود. اما او متعهد به ادامه تحصیلش بود.

وی در روز 21 فوریه سال 2009 در بلاگ بی بی سی اردو نوشت: «من در هنگام رفتن به مدرسه، بسیار هراس داشتم. ... آنها (طالبان) می گویند که انتقام عملیات (سربازان ارتش) علیه (مدرسه مذهبی) جمیع حفظه و مسجد لعل (در اسلام آباد) را می گیرند، اما تقصیر (دانش آموزان) ما در این رابطه چیست؟»

ملاله گفت: «از زمانیکه صلح به سوات بازگشته است، ما می خواهیم که موسسات آموزشی تخریب شده، بازسازی گردند تا همه افراد محروم از تحصیل یا سایر کسانی که کلاس هایشان را در خیمه ها برگزار می کنند، بتوانند به مدارس خود بازگردند.»

این دختر جوان در ویدیویی که در روز 18 فوریه 2009 در تلویزیون محلی به روی آنتن رفت، قول داد: «من به هر قیمتی باید تحصیل کنم، حتی اگر جایی برای نشستن پیدا نکنم.»

عزم ملاله برای تحصیل به همه دختران جوان بسط یافته است.

وی گفت: «من می خواهم که همه دختران تحصیل عالیه داشته باشند تا در جامعه نقش خود را ایفا کنند. دولت باید مدارس و کالج های بیشتری را برای دختران تاسیس کند.»

گل ماکی پس از یک هفته، وقتی او و خانواده اش از سوات گریختند، انتشار نوشته در بلاگ را متوقف کرد. آنها پس از مسافرتی طولانی از طریق نوشهره، حریپور و مانشیره، سه ماه در شانگله زندگی کردند.

پدر الهام بخش ملاله بود

ضیاء الدین یوسف زی، پدر مفتخر ملاله که یک مدرسه و کالج خصوصی را در مینگوره اداره می کند، منیع واقعی الهام بخش ملاله بود. وی نه تنها به دخترش اجازه داد تحصیل کند، بلکه او را تشویق کرد تا در خارج خانه مخاطره کند.

ضیاء الدین که به رغم مخالفت بسیاری از بستگان و همسایگان، ملاله را در همه مراحل تشویق می کرد، گفت: «من از نخست وزیر و وزیر اعلی هوتی برای تایید و قدردانی از کار ملاله، سپاسگزارم. او دختر تنها من نیست، او دختر همه ملت است.»

به رغم برخی نگرانی ها در رابطه با امنیت ملاله، او به فعالیتش برای حق تحصیل دختران ادامه می دهد و برای بستن شکاف میان مدارس عادی و مدارس مذهبی فراخوان می دهد.

او به یک کانال تلویزیونی خصوصی گفت: «شکاف عظیمی میان مدارسه عادی و مدارس مذهبی وجود دارد. دولت باید گام هایی را بردارد تا دانش آموزان مدارس مذهبی هم تحصیل مدرن منظم دریافت کنند و به جریان اصلی بازگردند.»

وی مدعی شد که ستیزه جویان از نام خوب اسلام برای برنامه کاری خود سوء استفاده کردند.

وی گفت: «مردم سوات عاشق اسلام هستند؛ به همین دلیل است که آنها فریب ستیزه جویان را خوردند.» او خواهان مجازات رهبران ستیزه جویان سوات شد که این ناحیه را برای سال ها به ورطه بیچارگی و بدبختی کشاندند.