٢٠١٢سال مرگبار برای روزنامه نگاران!

سازمان گزارشگران بدون مرز که نهادی غیرانتفاعی و وظیفه اش دفاع از آزادی مطبوعات در جهان است و سال ١٩٨۵ تاسیس و مقر آن در فرانسه است، گزارش سالانه خود در مورد وضعیت روزنامه نگاران (روزنامه نگار، خبرنگار، وبلاگ نویس، گزارشگر، عکاس) را در سال ٢٠١٢ منتشر کرده است.

گزارش سالانه این سازمان ، سال ٢٠١٢ را به علت افزایش ٣٣ درصدی مرگ روزنامه نگاران که به هنگام انجام وظایف روزنامه نگاری در سراسر جهان جانباخته اند، سالی مرگبار برای این صنف توصیف کرده است. خاورمیانه و آفریقای شمالی با ٢٩ کشته، آسیا با ٢۴ کشته و آفریقای جنوبی با ٢١ کشته مرگبارترین نقاط جهان برای روزنامه نگاران بوده اند. بنا بر این گزارش، تنها قاره آمریکا با کاهش نسبی مرگ  روزنامه نگاران مواجه بوده است.  به گفته سازمان گزارشگران بدون مرز که  در سال ١٩٩۵ نخستین بیلان تلفات روزنامه نگاران را منتشر کرد، سال ٢٠١٢ پر تلفات ترین سال برای آزادی رسانه ها در جهان بوده است. بنا به آمار این نهاد بین المللی، طی سالهای اخیر  مرگ روزنامه نگاران در حین انجام وظیفه رو به افزایش گذاشته است.

طبق  آمار سازمان گزارشگران بدون مرز، در سال ٢٠٠٧ میلادی ٨٩ روزنامه نگار، در سال ٢٠٠٨م، ٨٧ روزنامه نگار، در سال ،٢٠٠٩ م،۶٠روزنامه نگار، در سال ٢٠١٠م، ٧۵ روزنامه نگار، در سال٢٠١١م، ۶٧ روزنامه نگار و در سال ٢٠١٢م، ٨٨ روزنامه نگار در سرتاسر جهان جانباخته اند که روشن است این آمار تمام قربانیان را شامل نمی شود. بنا به آمار این نهاد بین المللی  قتل روزنامه نگاران و کشتە شدن آنان در ماموریت در مناطق جنگی سیرصعودی داشته است.

بنا به آمار سازمان گزارشگران بدون مرز، جدا از ٨٨ روزنامه نگار کشته شده در سال ٢٠١٢، تاکنون ٨٧٩ نفر بازداشت و زندانی، ١٩٩٣ نفر مورد تهدید و تعرض، ٣٨ نفر ربوده شده، ٧٣ نفر مجبور به ترک کشور، ۶ همکار رسانه ای کشته، ۴٧ شهروند خبرنگار و وب نگار کشته و ١۴۴ وب نگار بازداشت شده اند. طبق این آمار در سال ٢٠١٢ صنف مطبوعات و رسانه، جمعا ٣٢٢١ نفر تلفات، از قبیل کشته، مجروح، زندانی، شکنجه شده و جلای وطن داشته است که ضایعه بزرگی برای این صنف در سطح کشوری و جهانی است.

سال ٢٠١٢ با کشته شدن ٨٨ روزنامه نگار، خونبارترین سال برای روزنامه نگاران و اهل مطبوعات در طی چند سال گذشته بوده است. به گفته گزارشگران بدون مرز، اکثر یا تمام روزنامه نگاران قربانی در هنگام تهیه خبر و گزارش در ارتباط با فعالیت شان در جریان جنگ یا  توسط  باندهای جنایتکار سازمان یافته و گروههای مافیایی، قاچاقچیان مواد مخدر و شبه نظامیان اسلامی و یا به فرمان مسئولان دولتی، قربانی و به شکل علنی یا پنهانی کشته و سربه نیست شده اند.

به گزارش این سازمان، بیشترین تلفات روزنامه نگاران در سال ٢٠١٢ مربوط به “جنگ در سوریه، وضعیت فاجعه بار سومالی و درگیریهای مذهبی و فرقه ای در پاکستان بودە است.” مصونیت از مجازات عاملان قتل و شکنجه روزنامه نگاران و حمایت حاکمان در قدرت و زورمداران به دور از دید رسانەها، از عاملین  اصلی  نقض حقوق بشر و به ویژه نقض و سرکوب آزادی اندیشه و اطلاع رسانی در سطح جهان و از عوامل تشویق و رفتار خشن و ضد انسانی علیه روزنامه نگاران می باشد. ضدیت با اهل مطبوعات و رسانه ها تنها محدود به قتل ٨٨ روزنامه نگار در سال ٢٠١٢ نیست، بلکه دستگیری، زندان، شکنجه و منع فعالیت حرفه ای خبرنگاران و وب نگاران عرصه های دیگری از سد راه فعالیت آنان و بالطبع مانع اطلاع رسانی به موقع و صحیح به افکار عمومی بودە است.

“پنج کشور مرگبار برای روزنامه نگاران”

گزارشگران بدون مرز پنج کشور از جمله “سوریه، سومالی، پاکستان، مکزیک  و آرژانتین” را به عنوان پنج کشور مرگبار در سال ٢٠١٢ برای روزنامه نگاران برشمرده که قتلگاه روزنامه نگاران در این سال بوده اند و سوریه در راس آنها قرار دارد.

“سوریه، قبرستان کنشگران اطلاع رسانی”

سوریه در سال ٢٠١٢ رکوردار کشتار روزنامه نگاران بود. این کشور که ٢ سال است درگیر نبرد و مسابقه کشتار بین رژیم فاسد، ضدانسانی و سرکوبگر بعث حاکم و اپوزیسیون اسلامی ـ ارتجاعی مسلح است و تاکنون بیش از ۴۰ هزار تن کشتە شده اند، در سال ٢٠١٢، در این کشور ١٧ روزنامه نگار و ۴۴ شهروند خبرنگار و ۴ همکار رسانه ها کشته شده اند. تلفات اهل رسانه و اطلاع رسانی طی سال جاری در این کشور تاکنون ۴٧ نفر گزارش شده که این آمار در سال ٢٠١١ تنها ۵ نفر بودە است.

“ سالی سیاه برای سومالی”

بعد از سوریه، کشور سومالی در قاره فقرزده آفریقا، دومین قتلگاه روزنامه نگاران در سال ٢٠١٢ بوده است. به نوشته گزارشگران بدون مرز “تنها در سال ٢٠١٢ در این کشور شاخ آفریقا ١٨ روزنامه نگار جان باخته اند. سال ٢٠١٢ در سومالی، تعداد کشته شدگان دو برابر سال ٢٠٠٩ که مرگبارترین سال این کشور بود، روزنامه نگار کشته شدەاند. نیمه دوم سپتامبر٢٠١٢، با کشته شدن ٧ روزنامه نگار که دو تن از آنان در کمتر از بیست و چهار ساعت کشته شدند، یکی سر بریده شد و دیگری با شلیک گلوله اعدام شد، پرمرگترین روزهای این سال برای روزنامه نگاران بود. بقیه این قتل ها به شیوه “همیشگی، یعنی قتل هدفمند و بمب گذاری انجام گرفته  اند. روزنامه نگاران به قتل رسیده در سومالی، “قربانی شبه نظامیان شباب (گروه اسلامگرا) و همچنین مسئولین محلی شده اند که خواهان به سکوت وادار کردن رسانه ها هستند.”

“در پاکستان در هر ماه یک روزنامه نگار کشته می شود”

بعد از سوریه و سومالی، پاکستان سومین کشور قتلگاه روزنامه نگاران است. به گفته گزارشگران بدون مرز “خشونت بومی در بلوچستان و انتقام گیری طالبان، این کشور را به زمینی مین گذاری شده برای روزنامه نگاران بدل کرده است.” از فوریه سال ٢٠١٠ تاکنون می توان گفت تقریبا هر ماه یک روزنامه نگار به قتل رسیده است. از سال ٢٠٠٩ تا سال ٢٠١١ این کشور مرگبارترین کشور جهان و بلوچستان یکی از خطرناک ترین مناطق جهان برای رسانه ها بود.

به گفته این نهاد جهانی “ تهدید تروریستی، خشونت پلیسی، قدرت بدون محدودیت مسئولان محلی و خطر همیشگی در سرزمینهای قبایلی، سدهای مرگ آور در برابر راه روزنامه نگاران هستند.“

“مکزیک روزنامه نگاران در تیررس”

به گفتە “گزارشگران بدون مرز” مکزیک چهارمین قتلگاه روزنامه نگاران در سال ٢٠١٢ در جهان و در راس کشورهای قاره آمریکا قرار دارد. مکزیک  با کشته شدن ۶ روزنامه نگار در سال ٢٠١٢ که در جریان خشونت و حمله نیروهای دولتی و کارتل های مواد مخدرعلیه یکدیگر و یا به دلیل افشای فساد، نفوذ مافیا در میان مسئولان محلی و یا فدرال و همچنین  نقض حقوق بشر که از سوی این قدرت ها و سازمانهای تبهکار صورت گرفته و توسط روزنامه نگاران افشاگری و اطلاع رسانی شده، به قتل رسیده اند.

“برزیل تغییر صحنه آرایی”

سال ٢٠١٢ با کشتە شدن ۵ روزنامه نگار و وبلاگ نویس، برزیل در مقام پنجمین کشور قتلگاه روزنامه نگاران قرار گرفت. بنا به گفته گزارشگران بدون مرز “در برزیل دست قاچاقچیان مواد مخدر در مرزهای پاراگوئه به شکل مستقیم در قتل دو تن از پنج روزنامه نگاران کشته شده در این سال آلوده است. این روزنامه نگاران درباره گسترش نفوذ این کارتل ها درعرصه سیاسی و اقتصادی روشنگری کرده بودند. دو روزنامه نگار کشته شده دیگر روزنامه نگار و وبلاگ نویس هستند.” روزنامه نگاران در این کشور “به شکل عمومی و همواره به هنگامی که مقامات سیاسی را در موارد فساد افشاء می کنند، در معرض خطر کشتن قرار می گیرند”.

اگرچه در گزارش سالانه سازمان گزارشگران بدون مرز اشاره نشده بود، اما کشورهای عراق و افغانستان نیز کماکان قتلگاه و مکان ناامنی برای روزنامەنگارن و اهل رسانه بودند. به گزارش “سندیکای روزنامه نویسان عراق” در سال ٢٠١٢ در این کشور ۵ روزنامەنگار در جریان انجام وظیفه کاری خود جانباختەاند.

“پنج زندان بزرگ جهان برای روزنامه نگاران”

به نوشته  “سازمان گزارشگران بدون مرز”  در سال ٢٠١٢ پنج کشور ازجمله  “ترکیه، چین، اریترە، ایران و سوریه  به ترتیب بزرگترین زندان روزنامه نگاران در سطح جهان بودەاند. گزارشگران بدون مرز می نویسد “هیچگاه سلولهای زندان تا به این حد روزنامه نگار را در خود جای نداده اند. دستکم ١٩٣ روزنامه نگار هم اکنون در سراسر جهان برای انجام وظیفه اطلاع رسانی خود زندانی شده اند. به این تعداد باید ١٣٠ شهروند وب نگار زندانی را هم اضافه کرد که در عرصه اطلاع رسانی فعال بوده اند.”

“ترکیه بزرگترین زندان جهان برای روزنامه نگاران”

ترکیه تنها در ضدیت با خواست و مطالبات برحق و انسانی مردم ستمدیده کرد، زندان بزرگی نیست، بلکه در عرصه سرکوب و زندانی کردن روزنامه نگاران غیردولتی و غیروابسته نیز بزرگترین زندان در جهان است و اکنون  گوی سبقت را از جمهوری اسلامی همفکرش و کشور چین ربوده است. در گزارش سالانە گزارشگران بدون مرز ترکیه و دولت اسلامگرای “رجب طیب اردغان” در ردیف دشمنان اصلی رسانه ها در جهان قرار دارد. به گفته گزارشگران بدون مرز “ ترکیه بزرگترین زندان جهان برای روزنامه نگاران می باشد.” به گفته این سازمان “دستکم ۴٢ روزنامه نگار و ۴ همکار رسانه ها در ارتباط  با فعالیت اطلاع رسانی در زندان این کشور بسر می برند. این تعداد روزنامه نگار زندانی از پایان رژیم نظامی در ترکیه تاکنون بی سابقه بوده است. گزارشگران بدون مرز پس از یک دوره تحقیق و بررسی درباره روند بازداشت ها و محاکمه‌ ٧٢ مورد به این باور رسیده است،” که دستکم ۴٢ تن از آنان به دلیل فعالیت اطلاع رسانی بازداشت و زندانی شده اند.”

“نبود محاکمه در چین”

دومین زندان بزرگ روزنامه نگار در سال ٢٠١٢ کشور چین است. به گفتە گزارشگران بدون مرز، “کشور چین با ٣٠ روزنامه نگار و ۶٩ شهروند وب نگار در زندان، که  از سال گذشته تاکنون تعداد روزنامه نگاران زندانی ثابت مانده است” دومین زندان اهل مطبوعات و اطلاع رسانی است. “بسیاری از آنان به اتهام ” براندازی” و ” انتشار اسرار محرمانه دولتی” به حبس های سنگین محکوم شده اند. مقامات محلی از وحشت تاثیر تبلیغات بد مقالات در باره فساد، روزنامه نگاران را زندانی می کنند. پلیس سایبری همچنان بر سرکوب میکرو بلاگ ها و آزادی بیان متمرکز است.”

“اریتره، زندان در میان جهنم”

اریتره از دیگر کشورهای آفریقایی است که بعد از سومالی به عنوان زندان و قتلگاه روزنامه نگاران شهرت جهانی دارد. به گفته گزارشگران بدون مرز “در این کشور دستکم ٢٨روزنامه نگار در زندان بسر می برند. بزرگترین زندان آفریقا برای روزنامه نگاران، پس از دستگیری های گسترده سال ٢٠١٠ رابطه اش با جهان قطع شده است. شرایط زندانی شدن روزنامه نگاران بسیار اسفبار است، هیچکدام از ٢٨ روزنامه نگار زندانی از حق برگزاری دادگاه و یا دسترسی به وکیل بهره مند نیستند. تنها برخی از آنان حق ملاقات با خانواده را دارد. تقریبا همه آنان شکنجه شده اند و در سلولهای انفرادی زیرزمینی نگاهداری می شوند. تا کنون دستکم هفت روزنامه نگار در بازداشت مخفی یا خودکشی کرده و یا به علت بیماری فوت کرده اند. “اریتره  یکی از دیکتاتوریهای اقتدارگرای جهان است که  در آخرین رتبه رده بندی سالانه گزارشگران بدون مرزدر سال جاری، زنان و مردان منتقد را که برای ” اقدام علیه امنیت ملی” زندانی می کند و در زندان به مرگ تدریجی می میراند.

“جمهوری اسلامی ایران نامداریی بیرحمانە”

گزارشگران بدون مرز، طبق روال  گزارش هر ساله خود، بخشی از گزارش سرکوب مطبوعات و زندانی کردن روزنامه نگاران را به ایران اختصاص دادە و جمهوری اسلامی در ضدیت با مطبوعات و اهل رسانه کماکان صدر نشین است. این نهاد بین المللی، حاکمان دین مدار و ضد آزادی در ایران را “جمهوری اسلامی ایران نامداریی بیرحمانه” نامید که نامش در صدر سرکوبگران و دشمنان آزادی  مطبوعات در جهان برای چندین دهە ثبت شده است.

به گفته  گزارشگران بدون مرز در ایران “هم اکنون ٢۶ روزنامه نگار و ١٧ وب نگار زندانی در پشت میلەهای زندان به سر می برند.” بنا به گزارش یاد شده “از سال ١٣٨٨ با سرکوب گسترده جنبش اعتراضی به انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری اسلامی در انتخاباتی مخدوش، وضعیت آزادی رسانه ها به شکل جدی روی به وخامت نهاد. از آن پس قدرت حاکم به شکل نظام مند، فعالان رسانه ای را که به زعم خود از خط های قرمز عبور می کنند، زندانی می کند. وضعیت سلامت بسیاری از این زندانیان نگران کننده است. روزنامه نگاران زندانی تحت فشاری مضاعف قرار دارند، از یکسو از آزادی محروم شده اند و از سوی دیگر خانواده هایشان به شکل مداوم هدف تهدید قرار می گیرند، چه برای آزار این زندانیان و چه در اقدامی تلافی جویانه در صورتی که با رسانه ها مصاحبه کنند.”

“برخی از روزنامه نگارانی نیز که از زندان آزاد شده اند، علاوه بر تهدید و احضارهای متعدد در اغلب موارد با فشار نهادهای امنیتی از حق اشتغال در حرفه خود محروم می شوند.”

لازم به ذکر است طی چند هفته گذشته ستار بهشتی، کارگر وب نگار، توسط مامورین امنیتی رژیم دستگیر و بعد از چند روز شکنجه و آذیت و آزار در زندان اوین به قتل رسید که نامش در میان کشته شدگان اهل رسانه ای گزارشگران بدون مرز در سال ٢٠١٢ که توسط دشمنان مطبوعات کشته شده اند، قید نشده است.

“در سلول های سوریه”

سوریه در سال گذشته، تنها اولین قتلگاه روزنامه نگاران، خبرنگاران وعکاسان نبود، بلکه همزمان پنجمین زندان بزرگ روزنامه نگاران در سطح جهان نیز بود. به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز” دستکم ٢١ روزنامه نگار و ١٨ شهروند وب نگار و شهروند خبرنگار در سوریه زندانی هستند. سرکوب در سوریه با مرگ روزنامه نگاران و فعالان اطلاع رسانی معنا می شود. تعداد روزنامه نگاران و شهروند وب نگاران زندانی تا امروز رشدی صعودی طی کرده است و این کشور را به پنجمین زندان بزرگ جهان برای روزنامه نگاران تبدیل کرده است.” بنا به همین گزارش “شکنجه در زندان ها نظام مند است و مسئولان حکومتی برای گرفتن اقرار و اطلاعات برای درهم شکستن شبکه های مخالفان به هر کاری دست می زنند.”

گزارشگران بدون مرز در پایان گزارش سالانه خود نوشته است “برای تهیه این بیلان، اتکای گزارشگران بدون مرز بر داده های دقیقی است که در طی سال گذشته با دیده بانی از نقض آزادی اطلاع رسانی در جهان، جمع آوری کرده است. این آمارها در برگیرنده روزنامه نگاران و شهروند وب نگارانی است که به هنگام انجام وظیفه اطلاع رسانی جان باخته یا دستگیر، شکنجه و زندانی شده اند.”

اما تردیدی نیست که به دلیل موانع حکومت ها و باندهای مافیایی و تبهکار، این گزارش تمام حقایق امروز در ضدیت با آزادی مطبوعات، اطلاع رسانی صحیح و واقعی و بویژه ضدیت با رسانەهای غیردولتی و غیروابسته، روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان متعهد و پایبند به کشف و بیان حقایق را شامل نمی شود. همچنین تردیدی نیست که خون های بسیاری در راه آبیاری درخت تنومند آزادی اندیشه و بیان و کشف حقایق،  توسط صاحبان و حاکمان قدرت و ثروت ریخته شده و به دلیل در اختیار داشتن دو ابزار مهم “قدرت و ثروت” از آشکار شدن این اسامی ممانعت  به عمل آمده و “گزارشگران بدون مرز” و دیگر نهادهای مدافع مطبوعات و اطلاع رسانی نتوانسته اند از سرنوشت آنان اطلاعی به دست بیاورند.

وحشت دیکتاتورها از آزادی اطلاع رسانی

بی شک در “دهکده کوچک جهانی” به یمن پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات جمعی که محصول کار و رنج انسان آگاه امروزی است، هیچگاه اطلاع رسانی تا این اندازه با مبارزه برای نجات انسان از قید و بندهای نظام طبقاتی سرمایەداری گره نخورده است و تا این اندازه شرایط تحقق آن فراهم نشده، اما در عین حال هیچگاه حرفە اطلاع رسانی و روزنامه نگاری آزاد نیز به این اندازه دشمنان آزادی و سرکوبگران حقایق را هراسان نکرده است. حذف فیزیکی روزنامه نگاران و اهل رسانه ها توسط صاحبان قدرت و ثروت، به منظورحذف آزادی های عمومی است. دیکتاتورها از آزادی اطلاعات رسانی  و آگاه شدن توده ها به حقایق وحشت دارند و آن را ممنوع می کنند، زیرا پایه های قدرت و ثروت آنان را می لرزاند.

دولت های سرکوبگر، باندهای مافیایی و تبهکار تلاش می کنند تا با کنترل و سانسور مطبوعات و رسانه ها و جلوگیری از اطلاع رسانی به موقع به افکار عمومی که توسط روزنامه نگار، خبرنگاران، وب نگاران و اهل مطبوعات آزاداندیش و غیروابسته صورت می گیرد، پایه های قدرت نامشروع خود را حفظ کنند. قتل و زندان، شکنجه  و ممانعت از فعالیت رسانه های مستقل ابزارهایی هستند که قدرتهای حاکم بکار می گیرند تا واقعیات مربوط به علل فقر، گرسنگی، جنگ و سیه روزی را از چشم توده های مردم پنهان بدارند. آنان می خواهند که باور به وارونه نگری در جهان کنونی یا به قول کارل مارکس “اگاهی کاذب”، همیشه بخشی از وجود و اندیشه توده ها باشد تا آسانتر آنان را تحمیق، سرکوب و وادار به تسلیم نمایند.

نه تنها قتل، دستگیری، شکنجه، زندان و ممانعت حاکمان از حرفە اهل مطبوعات آزاد و معترض، بلکە وارونه نگری و جعل حقایق  که توسط مطبوعات و نهادهای مزدور و وابسته به حاکمان و قدرت مداران، روزانه به خورد جامعه و افکار عمومی داده می شود، بخشی از سیاست تقابل با مطبوعات و رسانه های آزاد، قلم ها و قلب های جسور، تابوشکن، نواندیش وغیره وابسته است.

آنها که پایه های قدرت نامشروع خود را بر نفی حقوق اولیه انسان ها استوار ساخته اند، با قتل هر روزنامه نگار، خبرنگار، وب نگار و عکاس، وحشت خود را از اندیشه پیشرو و از آگاهی مردم به حقوق خود به نمایش می ­گذارند. دفاع از این صنف، دفاع از آزادی بیان، اندیشه و تقابل و ضدیت با سرکوب، سانسور و دیکتاتوری و دفاع از حق طبیعی مردم در بهره مند شدن از اطلاع رسانی به موقع، روزانه و صحیح است.

٢٨ دسامبر ٢٠١٢